Çocuklara Sorumluluk Kazandıracak 20 Yöntem

Günümüzde ebeveynlerin en fazla karşılaştıkları çocuk yetiştirme sorunlarının başında “çocuklara sorumluluk alışkanlığı” kazandırmaktır. Bu yazımızda çocuklara sorumluluk alışkanlığı kazandıracak 20 yöntemi ele alacağız.

1. Çocuklara Örnek Olun: Çocuklar, ebeveynlerinin sorumluluklarını yerine getirirken gözlemleyerek bu davranışları öğrenirler. Ebeveynler, sorumluluklarını düzenli ve örnek-model bir şekilde yerine getirmelidir.
2. Küçük Görevler Verin: Çocuklara yaşlarına uygun küçük görevler vermek, sorumluluk duygusunu geliştirmelerine yardımcı olur. Odalarını toplama, oyuncakları yerine koyma gibi basit görevlerle başlayabilirsiniz. Yaşına ve hazırbulunuşluklarına uygun görevler vermeye itina gösterin.
3. Belirli Rutinler Oluşturun: Sabah ve akşam rutinleri, çocuklara düzenli bir yaşam alışkanlığı kazandırarak sorumluluk duygusunu artırabilir.
4. Karar Vermelerine İzin Verin: Çocuklara, kendi yaşlarına uygun kararlar alabilecekleri fırsatlar tanıyarak sorumluluk hissini kuvvetlendirebilirsiniz.
5. Hedef Belirleme: Küçük hedefler koyarak, bu hedeflere ulaşmak için çaba sarf etmeyi öğrenirler. Bu da sorumluluk duygusunu artırabilir. Hedefler kısa, orta ve uzun vade olmalıdır.
6. Ödül ve Cezaları Doğru Kullanın: Başarılarına ödül vermek ve sorumluluklarını yerine getirmediğinde belirlenen kurallara göre cezalandırmak, çocuklara sorumluluk almayı öğretebilir. Cezaların kişiliğe değil davranışa yönelik olması çok önemlidir.
7. Aile Toplantıları Düzenleyin: Aile içinde yapılan toplantılarda çocukların da fikirlerini paylaşmalarına izin vererek, sorumluluklarını tartışmalarına olanak tanıyın. Aile istişare toplantıları bu anlamda çok büyük anlam ve önem ifade etmektedir.
8. Bağımsızlık ve Sorumluluk: Çocuklar, kendi işlerini yapabilme becerilerini geliştirmek adına bağımsızlık kazandıklarında sorumluluk duygusu artabilir. Lakin ebeveyn gözlem ve rehberliği olgunluk dönemine kadar devam etmelidir.
9. Hatalara Tolerans Gösterin: Çocuklar da her insan gibi hata yapma potansiyeline sahiptir. Hatalardan öğrenme sürecine destek olun ve bu süreci bir sorumluluk alma pratiği olarak kullanın.
10. İşbirliği ve Yardımlaşma: Kardeşleriyle, arkadaşlarıyla işbirliği yapma ve birbirlerine yardım etme alışkanlığı kazandırmak, sorumluluk duygusunu pekiştirebilir.
11. Görevleri Paylaştırın: Aile içindeki görevleri paylaştırmak, çocukların sorumluluklarını yerine getirirken işbirliği yapma becerilerini geliştirmelerine yardımcı olabilir. Görev paylaşımlarında adalete dikkat etmek gerekir.
12. Günlük Tutma Alışkanlığı: Çocuklara günlük tutmayı öğretmek, yapılacak işleri planlama ve bu plana sadık kalmayı öğrenmelerine yardımcı olabilir.
13. Sorular Sorun: Çocuklara sorumluluklarını anlamak ve planlamak adına sorular sorarak düşünmelerine ve karar vermelerine fırsat tanıyın. Çocukların sorduğu sorulara ise sabırlı ve mantıklı cevaplar verin. Soru sorulan anın öğrenmeye en açık an olduğu bilinmelidir.
14. Aile Projeleri: Ortak aile projelerine katılarak, çocuklara sorumluluk alma ve işbirliği yapma fırsatı tanıyın. Bu aidiyet açısından da önem ifade eder.
15. Empati Geliştirin: Çocukları başkalarının ihtiyaçlarına duyarlı kılarak, onların sorumluluk almayı öğrenmelerine destek olabilirsiniz.
16. Dürüstlüğü Teşvik Edin: Sorumluluk almak, dürüst ve açık iletişimi gerektirir. Çocuklara dürüst olmanın ve hissettiklerini paylaşmanın önemini öğretin.
17. Doğada Sorumluluk: Çocukları doğa ile iç içe getirerek, çevreye karşı sorumluluklarını anlamalarına yardımcı olabilirsiniz. İnsanın özü toprak olması sebebiyle doğa ile bütünleşen çocuklarda tevazu ve merhamet de gelişir.
18. Sınırları Belirleyin: Belirlenmiş kurallar ve sınırlar, çocuklara sorumluluklarını anlamalarında ve yerine getirmelerinde rehberlik sağlar. Küçük yaşlarda sınırsız tölerans büyüdüğünde de sorumsuzluğa sebebiyet verebilmektedir.
19. Destekleyici Olun: Çocukların sorumluluklarını yerine getirme sürecinde onları destekleyin ve başarılarını takdir edin.
20. Açık İletişim: Çocuklarla açık bir iletişim kurarak, sorumluluklarını anlamalarına yardımcı olun. Onların düşüncelerini ve duygularını paylaşmalarına izin verin. Hoşgörü ortamı oluşturmak bu anlamda büyük öneme sahiptir.

                  Adnan Kalkan
           Aile Danışmanı/Yazar